Բագրատունյաց Հայաստանի վերելքը 10-րդ դարի երկրորդ կեսին և 11-րդ դարի սկզբին: Անին՝ մայրաքաղաք.

• Հայոց թագավորության վերելքի սկիզբը՝ Աշոտ 3-րդ Ողորմած, Սմբատ 2-րդ Տիեզերակալ
  Աշոտ III Ողորմած Հայոց թագավոր 953 թ.–ից։ Հաջորդել է հորը՝ Աբասին։ Աշոտ III–ի թագավորելու տարիներին Հայաստանն ապրում էր տնտեսական և մշակութային վերելք, երկրում տիրում էր համեմատաբար խաղաղ իրավիճակ։ 953 թ.–ին փորձել է Դվինն ազատագրել արաբներից, բայց հաջողություն չի ունեցել։ 961 թ.–ին արքունիքը Կարսից տեղափոխել է Անի, որը պարսպապատել է, կառուցել տվել պալատներ և այլ շինություններ, հռչակել Հայաստանի մայրաքաղաք։ Աշոտ III հաջողությամբ ետ է մղել Կովկասի լեռնականների և Աղձնիքի արաբ ամիրայի հարձակումները։ 973 թ.-ին 80 հազարանոց բանակով դուրս է եկել Տարոնով դեպի Միջագետք արշավող բյուզանդական զորքերի դեմ՝ հեռացնելով Հայաստանին սպառնացող վտանգը։ Աշոտ III — ը «բարեգործ էր», որի համար էլ անվանել են «Ողորմած»։
  Սմբատ II Տիեզերակալ, Հայոց թագավոր 977–ից։ Բագրատունիներիարքայատնից։ 958–ին դարձել է հոր ՝ Աշոտ III Ողորմածի գահակիցը, մասնակցել երկրի կառավարմանը։ Սմբատ II–ի գահ բարձրանալուն և Բագրատունյաց շահնշահ տիտղոսը ժառանգելուն փորձել է խոչնդոտել հորեղբայրը՝ Կարսի թագավոր Մուշեղ I–ինը։ Վերջինս 982–ին Սմբատ II–ի դեմ արշավանքի է դրդել Ատրպատականի Սալարյանների ամիրայությունը, սակայն ինչպես այդ, այնպես էլ 988–ին Ատրպատականի Ռավվադյանների ամիրայության արշավանքը չեն սասանել Անիի թագավորությանը։ Ընդհանուր առմամբ Սմբատ II-ն վարել է խաղաղ արտաքին քաղաքականություն՝ ձգտելով հարևան արաբական ամիրայությունների և Բյուզանդական կայսրության հետ վեճերը լուծել դիվանագիտական ճանապարհով։
• Թագավորության հզորացումը Գագիկ 1-ինի օրոք /բանավոր, էջ 94-97/.
  աջորդել է եղբորը՝ Սմբատ II -ին։ Կրել է «Հայոց, վրաց և աղվանաց շահնշահ» տիտղոսը։ Հենվելով երկրի տնտեսական և ռազմաքաղաքական հզորության վրա, հաջողությամբ շարունակել է պայքարը՝ Բագրատունյաց Հայաստանը միասնական թագավորության մեջ միավորելու համար։ Կազմակերպել է արքունի մշտական զորք, զինվորների թիվը հասցնելով 100 հազարի։ Գրավել է Բագրատունիների թագավորությունից անջատված հայկական մի քանի գավառներ և Դվինը։ Արտաքին թշնամիների ներխուժման վտանգի դեմ Գագիկ I -ինը զինական դաշինք է կնքել Տայքի Դավիթ Կյուրոպաղատի, վրաց Բագրատ և Գուրգեն թագավորների հետ։
• Աշոտ 3-րդի կառավարման շրջանում երկրի ունեցած հաջողությունները:
  Աշոտ 3-ը լավ վերաբերմունք էր ցույց տալիս աղքատներին, այդ իսկ պատճառով կրում է Ողորմած մականունը: Նա բանակը ամրապնդեց: Շինարարական աշխատանքներ եղան: Մայրաքաղաքը Կարսից տեղափոխվեց Շիրակի Անի քաղաքը:
• Օգտվելով տարբեր աղբյուրներից՝ պատրաստե՛ք նյութ «Անին՝ հայոց մայրաքաղաք» թեմայով /գրավոր/:Շիրակում հնագույն Անի ամրոցի շուրջ ծնունդ առավ մի նոր քաղաք, որը Բագրատունիները 961թ. հռչակեցին մայրաքաղաք: Անին աշխարհագրական և ռազմավարական հարմար դիրք ուներ և գտնվում էր բանուկ առևտրական ճանապարհների խաչմերուկում: Անին, դառնալով մայրաքաղաք, արագ աճեց ու կառուցապատվեց շքեղ շինություններով և պարսպապատվեց:Աշոտ Գ-ն և նրա հաջորդները միջոցներ չէին խնայում նոր մայրաքաղաքը բարեկարգելու, ամրացնելու համար: 963-964թթ. կառուցվեց արագ աճող քաղաքն ընդգրկող աշտարակներով ամրացված պարիսպների առաջին գիծը: Հետագայում Անին այնքան արագ ընդարձակվեց, որ Սմբատ Բ-ի օրոք՝ 989թ., անհրաժեշտ եղավ կառուցել քաղաքի պարիսպների երկրորդ գիծը:

10 Interesting Careers and How You Can Work Towards Them

1. Spy

Image shows a passport made for a James Bond movie, showing Bond as played by Daniel Craig, but with a fake name.
The former head of M15, Dame Stella Rimington, published an autobiography in 2001, which is surely a must-read for aspiring spies.
Officially known as an “Intelligence Officer”, the work of a spy is by its very nature shrouded in secrecy, so there isn’t an awful lot we can tell you about what they get up to. We’d hazard a guess that James Bond doesn’t do a very good job of accurately portraying the day-to-day life of a spy, but what is very clear is that you’ll have to be able to keep a secret. Wannabe MI5 and MI6 agents can’t even tell their families that they’re applying for the job, and if they make the grade, they’re not allowed to disclose their job to anybody but a couple of very close family members (they help spies come up with a cover story to tell everyone else). MI5, the Security Service, is responsible for protecting the UK against national threats, while MI6 is the Secret Intelligence Service and concentrates its efforts on gathering intelligence from abroad to support the government’s defence, security, economic and foreign policies. To work for either service, you’ll need to have a British passport and a minimum 2.1 level university degree. There’s no required subject that your degree has to be in, but because such work can involve communicating with people from other nationalities, languages are helpful. Politics, Economics, Geography, Law and History are also common degree choices for those who join the intelligence services. The recruitment and vetting process is long and gruelling, taking six months; but it’s undoubtedly a rewarding career path.



2. Architect

Image shows a architect's drawing board.
Architecture is a long course, but highly rewarding.
As an architect, you’ll be part of a respected profession that allows you to put your intelligence and imagination to good use in working with different materials and designing buildings that can shape the way people live their lives. Not just anybody can call themselves an architect, though; you have to go through an official route that protects the profession so that people can be confident that they’re hiring a fully qualified architect who’s passed an approved course. It takes a long time to train as an architect – five years of training as well as two years’ practical experience and a final exam. You’ll start by studying architecture at undergraduate level, qualifying for free membership of the Royal Institute of British Architects (RIBA) as soon as you start your course. Then you’ll complete at least a year of practical experience, before embarking on a further two years of university study, completing another year of practical experience and then taking a final test that involves written and oral exams and scrutiny of your experience to date. Once you’ve passed this, you can become a Chartered Member of the RIBA and start practising. You’ll find more information on how to become an architect here.



3. Journalist
Image shows a reporter being filmed.
Those considering a career in journalism are likely to enjoy All the President’s Men by Carl Bernstein and Bob Woodward, telling the story of how they helped uncover the Watergate scandal.
The beauty of being a journalist is that you can specialise in an area you find interesting and make a living from keeping people informed about it. Unlike architecture, there’s no set route to getting into journalism. Many journalists start off by doing undergraduate degrees in other things, such as English, History or Politics; they then do a Masters degree or Postgraduate Diploma in journalism to learn journalistic skills and knowledge such as media law and shorthand. It’s recommended that you embark on a course that’s accredited by the National Council for the Training of Journalists. While you’re still studying, you can prepare yourself for a career in journalism by building up a Twitter following, writing blogs, getting involved in your student newspaper and so on. This page from Journalism.co.uk provides some valuable tips on getting into this profession.



4. Meteorologist or Climatologist
Image shows a supercell storm cloud.
Meteorology is a rapidly changing and updating field, so now is an exciting time to get involved in the profession.
A meteorologist studies and predicts short-term weather patterns, while a climatologist looks at longer-term trends in the Earth’s climate, over hundreds or even thousands of years. You don’t have to be a TV weather presenter if you want to be a meteorologist; there are plenty of behind-the-scenes jobs too. This page from the Royal Meteorological Society will prove useful if either of these are careers you’re interested in pursuing; the Society runs official qualifications such as the Chartered Meteorologist Accreditation Scheme, through which you can enter this career. Before that, you’ll need a good university degree in a related subject; common subjects include meteorology, physics, maths, environmental studies, geography or geology. This list of courses will give you a good starting point for choosing your undergraduate degree.

5. Airline pilot
Image shows two pilots in a plane's cockpit.
Though starting salaries can seem low, more experienced pilots can be very well paid; airline pilots often feature on lists of the top ten professions with the highest average pay.
A career as an airline pilot remains prestigious and desirable, with unrivalled travel opportunities and the best office view anybody could wish for. Contrary to popular belief, you don’t actually need a maths degree to become an airline pilot; in fact, many people go straight from school into an airline training school such as Oxford Aviation Academy. However, you’ll find some knowledge of maths and physics useful when embarking on the tough ground school elements of airline pilot training, as you’ll need to learn about the forces that keep an aeroplane in the air, calculate flight times and fuel consumption, and so on. To become an airline pilot, you’ll have to complete fourteen rigorous exams, hundreds of hours of flight training and courses that will teach you how to work with an airline crew. You’ll learn how to fly different types of aircraft, at night and in cloud, and you’ll spend lots of time in a simulator learning how to fly the big jets that take you on holiday. Competition for jobs after you graduate is fierce, but you stand a better chance if you start your training at a young age. Once you’ve got your Airline Transport Pilot’s Licence (ATPL), you’ll have to undergo further training courses known as Type Ratings to be able to fly each specific aircraft you might get a job on, such as the Boeing 737 or Airbus A320. These are sometimes sponsored by the airline, but not always; if the airline pays for it, you’ll be bonded to them for a minimum time, and if not, you’ll have to cover the cost yourself. This should pay off long-term though, as pilot salaries are high once you’ve accumulated more hours.

6. Forensic pathologist
Image shows a forensic pathologist looking down a microscope, against a deep blue background.
Be aware that there are not many jobs available in forensic pathology; the Home Office Register of Forensic Pathologists shows how few forensic pathologists are currently working in the UK. But even if you don’t become a forensic pathologist, the extensive training you will get along the way will make you highly employable in other areas.
Figuring out how someone unexpectedly, and potentially violently, met their end may be grizzly work, but it’s also morbidly fascinating. It’s been glamorised by television shows such as Quincy and Silent Witness, but despite this the number of people practising forensic pathology is surprisingly small. If this is a career that interests you, you’ll have to go to medical school and complete foundation training. After graduating from medical school, you’ll need to start by studying histopathology (of which forensic pathology is a specialist branch), before taking an exam from the Royal College of Pathologists and then moving on to forensic pathology in year two or three of post-graduate study; this post-graduate training will take five years in total. You can find out more about this and similar specialities from the Royal College of Pathologists.

7. Barrister

Image shows a bewigged barrister talking on a mobile phone.
If you’re a current law student trying to decide between becoming a barrister and becoming a solicitor, try our helpful guide. Or if you’re not at that point yet, our tips on professional development for aspiring lawyers may prove useful.
If you think you’d be good at articulate speeches, rigorous cross-examinations and lightning-fast thinking, a career as a barrister could be for you. The route to this profession starts with a university degree. This doesn’t have to be in law; you could study something else and then complete a conversion course. This is followed by the official Bar Professional Training Course, which can be completed in a year full-time or two years part-time. After that you’ll enter the Pupillage phase, during which you’ll spend a year as a pupil in a barristers’ chambers or other approved organisation. You’ll then be able to start practising, either self-employed or in an existing practice.

8. City trader
Image shows Canary Wharf lit up at night.
A typical starting salary for a city trader can be £30,000 – £45,000 – but even minor mistakes can cause huge losses for the company, and so lose you your job.
They may have had a tough time of it over the last few years thanks to the credit crunch, but with the economy starting to pick up again, a career as a city trader is still very much worth considering for those who feel they would thrive in this high-pressure environment. If you feel it’s the career for you, you’ll need a degree with a minimum of 2:1. It doesn’t necessarily matter what your degree is in, but certain subjects lend themselves more to this profession, notably Economics, Mathematics, Politics, Business and Finance. Securing an internship prior to applying for proper jobs will be advantageous to you; training is normally given on the job, alongside gaining professional qualifications from the Chartered Institute for Securities and Investment. Before you can begin trading, you’ll need to gain formal approval from the Financial Conduct Authority.

9. Art restorer
Image shows part of the Sistine Chapel, before and after restoration.
Being an art restorer requires immense patience and diligence, but if you’re happy with slow progress, it can be very rewarding.
Art restorers are responsible for returning historic art to its original, peak condition. It can be painstaking work, and it involves employing a variety of techniques to counter the effects of damage and neglect of a number of materials. Art restorers, who must have a great deal of artistic skill and passion themselves, typically start out by gaining a degree in Fine Art. Whilst at university, potential art restorers will often choose to specialise in a particular area, such as restoration or textiles, and will also learn about the cultural significance of the art they’re interested in. Upon graduation, further training is gained by undertaking an apprenticeship. Art restorers often work with museums and art galleries, as well as private art collectors.

10. Volcanologist

Image shows an erupting volcano.
Aside from choosing the right degree, aspiring volcanologists may wish to pursue hiking as a serious hobby – lengthy treks to remote locations are often a central part of the job.
If you don’t mind getting into a dangerous profession, and you like the sound of getting up close and personal with active, dormant or extinct volcanoes, you could become a volcanologist. As a volcanologist, you’ll travel to some remote corners of the globe to study these destructive forces of nature, predicting eruptions and quite possibly saving lives. Volcanologists’ work covers a number of scientific fields, including Geography, Geology and Earth Sciences, and Chemistry. Any of these subjects at undergraduate level will give you a good foundation for becoming a volcanologist, and after this you’ll become more specialised with the addition of further study at Masters and PhD level. Volcanologists are employed by universities for research and teaching, as well as governments for monitoring and hazard reduction. You also have the option of working at a volcano observatory, monitoring a specific volcano to ensure that an emergency response can be coordinated in plenty of time in the event of a possible eruption.
It goes without saying that this small selection of careers is but the tip of the iceberg when it comes to the vast choice of potential jobs available to you. Don’t worry if you’re not immediately inspired by any of the careers we’ve talked about here; it may take time before you really know what you want from life, and that’s normal. Hopefully we’ve got you thinking about it though, and at an early enough stage that you can start laying the foundations of a successful working life from the outset.

What is Management

Management is a universal phenomenon. It is a very popular and widely used term. All organizations — business, political, cultural or social are involved in management because it is the management which helps and directs the various efforts towards a definite purpose. According to Harold Koontz, “Management is an art of getting things done through and with the people in formally organized groups. It is an art of creating an environment in which people can perform and individuals and can co-operate towards attainment of group goals”. According to F.W. Taylor, “Management is an art of knowing what to do, when to do and see that it is done in the best and cheapest way”.

Management is a purposive activity. It is something that directs group efforts towards the attainment of certain pre — determined goals. It is the process of working with and through others to effectively achieve the goals of the organization, by efficiently using limited resources in the changing world. Of course, these goals may vary from one enterprise to another. E.g.: For one enterprise it may be launching of new products by conducting market surveys and for other it may be profit maximization by minimizing cost.

Management involves creating an internal environment: — It is the management which puts into use the various factors of production. Therefore, it is the responsibility of management to create such conditions which are conducive to maximum efforts so that people are able to perform their task efficiently and effectively. It includes ensuring availability of raw materials, determination of wages and salaries, formulation of rules & regulations etc.

Therefore, we can say that good management includes both being effective and efficient. Being effective means doing the appropriate task i.e, fitting the square pegs in square holes and round pegs in round holes. Being efficient means doing the task correctly, at least possible cost with minimum wastage of resources.

Сказка о ручейке

Жил на свете ручеек. Ручеек был небольшой,но веселый. Он радостно журчал на перекатах. У ручейка было много друзей, большинство из них животные. Он любил бегать наперегонки с зайчатами, поил своей свежей, прохладной водой синичек, скворцов. Еще он любил горы. Не раз он помогал им переносить снеговую воду, стекавшую весной по их склонам.Кроме огромного запаса жизнерадостности,у ручейка было еще одно хорошее качество: он хорошо относился к людям, хотя мать-земля не раз предупреждала, что они коварны.В одно прекрасное утро, когда ручеек плескался со своими подружками рыбками, поблескивавшими чешуей на утреннем солнце, он глянул вверх и увидел, что на ветке дерева, которое росло рядом, сидит сойка. Она собрала вокруг себя стаю птиц и о чем-то увлеченно рассказывала.
— Что случилось? — спросил ручеек, остановившись. Сойка спустилась вниз и, сев на камень, начала стрекотать о том, что внизу, под горой, деревня осталась без воды — высох источник, обеспечивающий людей водой. Призадумался ручеек, притихли его бурные воды. Мы знаем, о чем думал ручеек: не мог он допустить, чтобы где-то рядом люди испытывали жажду. И ручеек решился. Простясь со своими друзьями, он поспешил вниз, к людям, напоить их чистой водой. В этот день в деревне был праздник — люди радовались воде. Ручеек был горд, хотя изредка в глубине души закрадывалось сомнение. Он вспоминал слова матушки-земли: «Помни, сынок -ручеек, люди коварны и склонны к предательству». Прошло несколько самых скучных дней в жизни ручейка. Сначала его развлекали деревенские собаки, дравшиеся в облаках пыли, дети, игравшие на его берегах. Вскоре все это ему наскучило. Ручеек много наблюдал за людьми. Его все больше удивляла их нелюбовь к природе, особенно к земле, их невежество. Он не понимал,как можно захламлять место, где ты живешь, кучами мусора, отходами. Скоро ручеек стал задыхаться и превратился в грязную канаву, в которую со всех сторон стекала неприятная жидкость. Ручеек из прозрачного превратился в белесый, мутный поток. И он заплакал, отчего вода стала соленой… Теперь он понял, почему ручьи исчезают из таких мест. Ночью наш ручеек вынужден был уйти из деревни. По пути, чтобы очиститься, он делал как можно больше поворотов, всячески изгибаясь. Впереди его ждала беззаботная жизнь и верные друзья. Хотя сказка ложь, да в ней намек — человечеству урок.
Почему веселый ручеек ушел от людей? Если бы все реки обиделись на людей и убежали, что стало бы с нами? Смогли бы люди жить без воды?

Задание 1.

Допиши предложение
У ручейка было много друзей среди животных

На ветке дерева он увидел сойку


Ручейка больше всего удивляла нелюбовь людей к природе

Ночью наш ручеек вынужден был уйти из деревни.

Задание 2

.а. Какими словами описывается ручеек до встречи с людьми
Небольшой, грязный, веселый, грустный, прохладный, горячий,

б. Как описан он после встречи.

белесый, прозрачный, мутный, чистый, соленый, пресный

Задание 3

Что мать-земля говорила о людях.
/нелюбовь к природе, коварные, добрые, склонны к предательству, верные, чуткие/

Classwork

B.Write T(True) or F(False).

1.Debbie thins it must be great to be able to play an instrument.(true)
2.Pete would like to learn how to play the guitar.(false)
3.Joel thinks Eric Clapton is not a great guitarist.(true)
4.Joel tells Debbie to download some songs from the guitar by watching videos.(true)
5.Debbie thinks Joel’s advice is nonsense.(false)

19.04.2022

A.Making a long journey on foot hiking.
B. A kind of literary work written in short lines poem.
C. A prior arrangement to meet appointment.
D. A dangerous but exciting activity adventure.
E. A kind of sport practiced with a bow and arrows archery.
F. A type of board game played with dice and disk-shaped pieces backgammon.
G. A short visit trip.
H. Extra, additional supplementary.
I. A type of sport practiced in rivers that flow fast rafting.
J. Something you believe to be a good thing to do suggestion.

Մետաղների ընդհանուր բնութագրումը` ֆիզիկական և քիմիական հատկությունները

«Մետաղ» բառը ծագել է հունական մետալոն արմատից, որը նշանակում է «հանք»:Պայմանականորեն, մետաղները ոչ մետաղներից բաժանող սահմանագիծը` բորը աստատին միացնող գիծն է պարբերական համակարգում: Մետաղները դասավորված են այդ գծից ձախ և ներքև, իսկ գծին մոտ տարրերը երկակի բնույթ ունեն:

Քիմիական տարրերի դասակարգումը մետաղների և ոչ մետաղների պայմանական է: Օրինակ, բերիլիում (Be), ալյումին (Al) և ցինկ (Zn) տարրերը մետաղներ են, բայց դրանց առաջացրած օքսիդներն ու հիդրօքսիդներն օժտված են և՛ թթվային, և՛ հիմնային հատկություններով:

Իսկ ծարիր (Sb) և գերմանիում (Ge) տարրերն իրենց հատկություններով ավելի մոտ են ոչ մետաղներին: Իսկ օրինակ, սիլիցիումը (Si), արսենը (As) և աստատը (At) ցուցաբերում են որոշ մետաղական հատկություններ:

Մետաղները քիմիական ռեակցիաներում միայն վերականգնիչներ են, ինչն էլ մետաղները և ոչ մետաղները տարբերակող առանձնահատկություն է:

Մետաղների ատոմների չափերը (շառավիղները) համեմատաբար մեծ են, ուստի դրանց արտաքին էներգիական մակարդակի էլեկտրոնները զգալիորեն հեռու են միջուկից ու վերջինիս հետ թույլ են կապված:

Մետաղների ճնշող մեծամասնությունը ատոմների արտաքին էներգիական մակարդակում ունի 1-3 էլեկտրոն:

Մետաղների ֆիզիկական հատկությունները

Մետաղային բյուրեղավանդակի հանգույցներում կանոնավոր տեղաբաշխված են մետաղի կատիոններ ու ատոմներ, որոնք միմյանց հետ կապված են այդ կատիոններին համապատասխան վալենտային էլեկտրոնների բազմակի վրածածկից առաջացած ընդհանուր էլեկտրոնային ամպով:

Մետաղի դրական իոնների և ընդհանուր էլեկտրոնային ամպի փոխազդեցությամբ պայմանավորված կապն էլ անվանում են մետաղական:

Բյուրեղավանդակի յուրահատուկ կառուցվածքը պայմանավորում է մետաղների կարևոր բոլոր ֆիզիկական հատկությունները՝ գույնը, կարծրությունը, հալման ջերմաստիճանը,  խտությունը, էլեկտրահաղորդականությունը և ջերմահաղորդականությունը, մետաղական փայլն ու անթափանցիկությունը, պլաստիկությունը:

Մետաղները տարբեր գույնի են: Արտադրության ոլորտում դրանք պայմանականորեն բաժանվում են սև (երկաթն ու իր համաձուլվածքները) և գունավոր մետաղների (բոլոր մյուս մետաղները):

Սովորական պայմաններում բոլոր մետաղներին (սնդիկից բացի) հատուկ է պինդ ագրեգատային վիճակը, սակայն դրանց կարծրություններն ու հալման ջերմաստիճանները տարբեր են:

Ըստ խտության՝ մետաղները լինում են թեթև (ρ<5 գ/սմ³) և ծանր (ρ>5 գ/սմ³):

Ամենածանր մետաղն օսմիումն է՝ Os (ρ=22,6 գ/սմ³), իսկ ամենաթեթևը՝ լիթիումը՝ Li (ρ=0,53 գ/սմ³):

Մետաղները ջերմության և էլեկտրականության լավ հաղորդիչներ են:

Մետաղներից լավագույն հաղորդիչներ են համարվում արծաթը՝ Ag, պղինձը՝ Cu, ոսկին՝ Au, իսկ ամենավատը` կապարը՝ Pb, մանգանը՝ Mn և սնդիկը՝ Hg:

Հարթ մակերեսներով մետաղների փայլը պայմանավորված է լուսային ճառագայթների անդրադարձմամբ:

Արտաքին ազդակների ներգործությամբ մետաղները փոխում են իրենց ձևն ու պահպանում ընդունած ձևն այդ ազդեցությունը վերացնելիս: Դա պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ արտաքին ազդեցության ներքո իոն-ատոմների մի շերտը մյուսի նկատմամբ սահում է՝ պահպանելով մետաղական կապը:

Երկաթ

Երկաթ, քիմիական նշանը՝ Fe:Երկաթը d-տարր է, պարբերական համակարգի ութերորդ խմբի երկրորդական ենթախմբում է, ատոմային համարը՝ 26։ Այն սպիտակ-արծաթափայլ մետաղ է։ Ատոմի էլեկտրոնային բանաձևն է 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁶4s²։ Բացի Էներգիական չորրորդ մակարդակի 2 էլեկտրոնից, քիմիական կապերի առաջացմանը կարող են մասնակցել նաև երրորդ մակարդակի d-էլեկտրոնները։ Երկաթին բնորոշ են գերազանցապես +2 և +3 օքսիդացման աստիճանները։ Սակայն կան շատ քիչ թվով խիստ անկայուն միացություններ, որոնցում դրսևորվում է +6 օքսիդացման աստիճան։ Բնության մեջ տարածվածությամբ (4,65%) զբաղեցնում է չորրորդն է՝ թթվածնից(O), սիլիցիումից (Si) և ալյումինից (Al^[1]).) հետո։ Ազատ վիճակում երբեմն հանդիպում է միայն որոշ երկաթաքարերի տեսքով։ Գտնվում է հիմնականում օքսիդային հանքաքարերում, որոնցից կարևորներն են գորշ երկաթաքարը (լիմոնիտ)(Fe₂O₃ . nH₂O), կարմիր երկաթաքարը (հեմատիտ)(Fe₂O₃), մագնիսական երկաթաքարը (մագնետիտ) (Fe₃O₄), սիդերիտը (FeCO₃), պիրիտ (հրաքար)՝ FeS₂ և այլն։ Մարդու օրգանիզմում կա ~ 3գ երկաթ տարր գերազանցապես հեմոգլոբինի բաղադրության մեջ։

Երկաթի ստացում
Արդյունաբերությունում երկաթը ստանում են երկաթի հանքաքարից հիմնականում հեմատիտից (Fe₂O₃) և մագնիտից (FeO·Fe₂O₃)։ Գոյություն ունեն տարբեր որակական եղանակներ երկաթը հանքաքարից ստանալու համար։ Առավել տարածված եղանակներից է, երբ երկաթը ստանում են բացառապես հրամետաղարտադրական եղանակով՝ դոմնային վառարանում։

Ֆիզիկական հատկություններ
Երկաթը արծաթափայլ, սպիտակ, պինդ մետաղ է, խտությունը 7,87 գ/սմ³ է, հալման ջերմաստիճանը՝ 1539 °C։ Շնորհիվ ատոմում առկա չզույգված շատ էլեկտրոնների՝ երկաթն ունի պարամագնիսական հատկություն. ձգվում է մագնիսի կողմից։ Այդ մետաղին բնորոշ են արագ մագնիսանալու և ապամագնիսանալու հատկությունները, ինչը հնարավորություն է տալիս երկաթը լայնորեն օգտագործելու էլեկտրատեխնիկայում և էլեկտրոնային սարքերում։ Չափազանց մաքուր երկաթը բավականին կայուն է օդի թթվածնի նկատմամբ, սակայն սովորական մետաղը (խառնուկներ պարունակող) օդում աստիճանաբար ենթարկվում է կերամշակման, մանավանդ խոնավության առկայությամբ.

Արաբները մինչև Իսլամը

https://www.canva.com/design/DAE4o-ARNEM/kiZOmZJdoIZVdFlj0yngjQ/view?utm_content=DAE4o-ARNEM&utm_campaign=designshare&utm_medium=link&utm_source=homepage_design_menu

Упражнения /5 апреля — 9 апреля/

1. Составьте словосочетания и запишите их.
   Лёгкий груз, легкая задача, легкая дорога, легкая жизнь. Горячий песок, горячее время, горячий чай. Ледяное поле, леденая улыбка, леденая вежливость, ледяной простор. Тёплый ветерок, теплая встреча, теплая вода. Громкий выстрел, громкое дело, громкий крик. Холодный ветер, холодный чай, холодный взгляд, холодная комната. Золотое кольцо, золотое сердце, золотые руки, золотой браслет.

2. Учитывая прямое и переносное значения слов, подберите антонимы к прилагательным в данных словосочетаниях.
Образец: Пустой стакан – полный стакан.
Пустой разговор – содержательный разговор.

1. Слабый удар сильный удар, слабое здоровье крепкое здоровье.
2. Светлые воспоминания темные воспоменания, светлое платье темное платье.
3. Мягкий диван твердый диван, мягкий голос грубый голос.
4. Низкий рост высокий рост, низкий поступок хороший поступок.
5. Зелёные помидоры спелые помидоры, зелёный юнец старый человек.

3. Прочитайте текст и определите границы предложений. Спишите, разделяя текст на предложения и расставляя завершающие знаки препинания.

Наступили холода. От инея пожелтели берёзки и покраснели осины вода в реке потемнела. Холодный осенний ветер обрывал сухие листья и уносил их небо часто покрывалось тяжёлыми осенними облаками. Моросил мелкий осенний дождь. Осталась на реке Серая Шейка это была молодая уточка у неё было сломано крыло лебеди, гуси и утки начали готовиться к отлёту. Серая Шейка не могла лететь со стаей она осталась на реке одна и долго провожала глазами улетавшую стаю. Сначала все летели одной живой кучей, а потом вытянулись
в правильный треугольник и скрылись. Серая Шейка, заливаясь слезами, думала: Неужели я совсем одна Лучше
бы Лиса меня тогда съела?»